انواع حمل و نقل

1) حمل و نقل داخلي: حمل ونقلي‌ كه مبدا و مقصد حمل در قلمرو حمل و سرزمين حاكميت يك دولت معين قرار داد به عبارتي محل جاگيري و تخليه مطابق قوانين دولتي معين است.

2) حمل و نقل بين المللي: هر گاه محل بار گيري و تخليه كالا مطلق به يك سرزمين و يك دولت نباشد و حداقل دو كشور در آن مطرح باشند حمل و نقل جنبه‌ي بين المللي دارد.

3) حمل و نقل كالا: مقدار اموالي است كه ارزش اقتصادي و مبادلاتي داشته باشند و قابل خريد و فروش و تعويق به پول باشد.

4) حمل و نقل مسافر:اين نوع حمل و نقل مختص انسان مي‌باشد.

5) حمل و نقل بين المللي كالا:جابجايي كالا از محل بار گيري و تخليه در يك حكومت نا معين به قلمرو حكومتي نا معين ديگر بطوريكه حداقل در 2 كشور متفاوت باشد و مطابق با قوانين و مقررات حاكم.

6) شركت حمل و نقل بين المللي كالا:شخصيتي حقيقي كه داراي صلاحيت در فعاليت‌هاي حمل و نقل بين المللي كالا مي‌باشد.

7) حمل و نقل بسته به نوع وسيله يا روش يا مسيري كه كالا حمل مي‌شود حمل و نقل به سه گروه زميني- دريايي- هوايي تقسيم مي شود.

8 ) حمل و نقل سراسري(مستقيم يا دربست):هرگاه كالا با يك وسيله نقليه و بدون تغيير وسيله نقليه از مبدأ به مقصد مشخص حمل شود حمل و نقل سراسري نام مي‌گيرد.

9) حمل و نقل مركب(Combined): هرگاه در طول مسير حداقل 2 نوع وسيله نقليه يا 2 نوع روش حمل و نقلي را بكار برده شود را حمل و نقل تركيبي گويند.

نكته: حمل و نقل چند وجهي كالا جزئي از حمل و نقل تركيبي است كه در اين نوع حمل مسير طولاني تر مي‌باشد كه نسبت به تركيبي است.

10) قرارداد حمل و نقل: طبق حقوق تجارت، قراردادي كه در آن متصدي حمل يا حمل كننده تعهد مي‌كنند در مقابل دريافت اجرت كالايي را با وسيله مشخص از محل مبدأ به مقصد انتقال دهد

11) متصدي حمل و نقل (( Forwarder:شخصيتي حقوقي است كه مسئول عمليات حمل و نقل مي‌باشد و خود صاحب وسيله نيست و بار نامه توسط وي صادر مي‌شود.

12) حمل كننده (Carrier):شخصيتي حقوقي است كه ضمن آنكه در عمليات حمل و نقل نقش دارد صاحب وسيله نقليه نيز مي‌باشد و بار نامه نيز ممكن است توسط وي نيز صادر شود.

نكات :

· تفاوت بين متصدي حمل و در ارتباط حقوقي و صدور ترخصيه در مقصد و اختلاف ناشي از حوادث حمل و نقلي است.(بويژه در حمل و نقل دريايي)

· در حمل و نقل تركيبي معمولا كالا شامل بارگيري و تخليه مجدد استو(حداقل 2 بار تخليه و بار گيري)

· در حال حاضر حمل و نقل سراسري مشمول حمل و نقل زميني است و شامل دريايي و هوايي نمي‌شود.

· بارگيري و تخليه مجدد كالا در يك مسير الزامأ به معني حمل و نقل مركب نيست.

· مراد از تخليه و بارگيري كالا، در طول يك سفر مي‌باشد.

13) پايانه باري:محلي است كه به منظور ساماندهي امور حمل ونقل و ارائه خدمات لازم به رانندگان و وسايل نقليه عمومي باري و داراي تأسيسات و امكانات لازم (سالن اعلام بار،نمايندگي شركت‌ها و موسسات و...)براي شركت صاحب كالا در نظر گرفته مي‌شود.

14) پايانه مسافري:محلي است كه در آن وسيله نقليه براي سفر درون شهري و يا برون‌شهري مسافر،تعويض يا تغيير مي‌يابد وداراي تاسيسات و امكانات جهت ارائه خدمات به مسافرين مي‌باشد.

15) پايانه مرزي:مبادي ورودي و خروجي مجاز زميني يك كشور است كه سازمانها و قوانين و مقررات و تشريفات قانوني مرتبط با ورود و خروج كالا و مسافر و وسيله‌ينقليه در ‌آن مستقر است.

16) ترانزيت(داخلي/خارجي):عبور مسافر،كالا و وسيله نقليه از قلمرو يك كشور بطوريكه مبدأ و مقصد آن سفر خارج از كشور بوده واين كالا از يك مرز وارد و از مرز ديگر خارج مي‌شود و بيشتر در حمل و نقل دريايي مي‌باشد ولي در حمل و نقل هوايي و زميني هم ديده مي‌شود.

17) ترمينال: قسمتي از اسكله دريايي مي‌باشد كه عمليات كانتينري در آنجا صورت مي‌گيرد.